مبانی نظری مصالحه در قصاص، ارث قصاص، مصالحه در تعیین کیفر

مبانی نظری مصالحه در قصاص، ارث قصاص، مصالحه در تعیین کیفر

مشخصات محصول:
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)

خلاصه ای از کار:

مصالحه در قصاص

معنی لغوی و اصطلاحی صلح قصاص

صلح در لغت به معنی آشتی، سازش، مصالح کردن، تراضی متنازعین، سلم، خلاف فسد و مقابل جنگ و حرب استعمال گردیده است^[1]

در اصطلاح فقهی صلح در معنای زیر بکار رفته است:

1- عقدی که برای رفع نزاع و منازعه وضع گردیده است^[2]

2- عقدی که برای رفع منازعه به تراضی وضع گردیده است.

3- عقدی که برای اصلاح متخلفین به کار می‌رود^[3].

..................

گفتار دوم- تمییز صلح از مفاهیم مشابه

با توجه به نزدیکی معنای صلح با عفو لازم است تفاوتهای ان دو را  بیان کنیم. و به صورت مختصر نگاهی به سایر موارد سقوط قصاص از دیدگاه حقوقدانان اسلامی داشته باشیم. صلح با عفو از نظر ماهیت تفاوت اساسی دارد زیرا صلح از جمله اعمال حقوقی است که بر خلاف عفو، توافق دو انشا حقوقی برای تحقق آن لازم است به بیان دیگر صلح از جمله عقود است^[4]همچنین صلح بر قصاص بر خلاف عفو در مقابل عوض است .^[5]

..................

در اینجا با توجه به مبانی فقهی قضیه و مجموع نظرات فقهای اسلامی موارد مهم سقوط مجازات را در حقوق اسلام به طور خلاصه بررسی می‌کنیم.

الف- عفو

عفو صاحبان حق به عنوان سببی از اسباب سقوط مجازات در حقوق جزای اسلام مطرح است به عنوان مثال اگر صاحبان حق قصاص در قتل عمدی جانی را عفو کنند مجازات قصاص ساقط می‌گردد.

.................

ب- رجوع از شهادت

...................

پ- ارث قصاص

..................

ت- فوت جانی

فوت جانی یا محکوم علیه یکی از موارد سقوط مجازات در حقوق اسلام است مجازات‌های بدنی یا مجازات‌هایی که تعلق به شخص محکوم علیه دارد با فوت او ساقط و از بین می‌روند البته مجازاتهای غیر بدنی و یا مجازاتهایی که متعلق به شخص محکوم علیه نیست با فوت وی ساقط نمی‌گردند به عنوان مثال در مجازاتهای مالی و حتی دیه، محل مجازات مال جانی است نه شخص او.

.................

ث- از بین رفتن محل قصاص

...............

ج- صلح

..................

مبحث دوم- مبانی و ادله مصالحه و نقش بزه دیده

...............

گفتار اول- مبانی مصالحه در تعیین کیفر

...................

امروز ه قراردادی کردن حقوق کیفری در مرحله بعد از ارتکاب جرم، در قلمروی محدود اعمال می‌شود بعضی از خود می‌پرسند آیا این نوع عدالت مذاکره‌ای که به آن تصالحی نیز می‌گویند در آینده گسترش خواهد یافت و جهت ‌گیری آیین دادرسی به سوی قراردادی کردن خواهد بود این نوع عدالت به عنوان عدالت توافقی همانند قراردادها در حقوق مدنی همواره به شکل «تلاقی اراده‌ها» ظاهر می‌شود که تعهدات متقابل را در پی دارد.

بند اول- مبانی فقهی

آیات و روایات زیر توجیه کننده مصالحه قصاص می‌باشد.

1-اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَینَ أَخَوَیكُمْ^[6]

..................

بند دوم -مبانی حقوقی صلح

به موجب ماده 759 قانون مدنی حقوق خصوصی که از جرم تولید می‌شود ممکن است مورد صلح واقع گردد کلمه حقوق مذکور در ماده مرقوم اعم از حقوق مالی و غیر مالی است بنابرانی نه تنها ضرر و زیان که مالی است بلکه حق قصاص هم که یک حق غیرمالی است میتواند تحت شرایطی مورد صلح قرار گیرد.

................

گفتار دوم- پذیرش مداخله بزه دیده در اعمال کیفر

...................

مبحث سوم: صورتهای مصالحه

.................

گفتار اول- مصالحه به عضو مشابه یا غیرمشابه  

...................

گفتار دوم- بدل صلح

حق قصاص از جمله حقوقی است که می تواند مورد صلح قرار گیرد، زیرا اولاً: حق قصاص از جمله حقوق الناس است. ثانیاً : حق قصاص قابل اسقاط و انتقال است.^[7] بنابراین صاحب حق قصاص می تواند آن را با تراضی جانی به دیه یا کمتر و یا بیشتر از آن و یا هر مال دیگری تبدیل کند.

..........................

مبحث چهارم- آثار صلح

.................

گفتار اول- آثار صلح نسبت به جانی

...............

صلح نسبت به جانی باعث سقوط قصاص است ولی این صلح نمی تواند مانع مجازات تعزیری جانی به لحاظ جنبه عمومی جرم گردد.

 بند اول- سقوط قصاص

..................

بند دوم-مجازات تعزیری

..................

بند سوم-کفاره قتل

...................

گفتار دوم-آثار صلح نسبت به مصالح

............

گفتار سوم -نسبت به اشخاص ثالث

..............

گفتار چهارم-اثر صلح در حق قصاص اولیای دم خواهان قصاص

..................

فهرست منابع:

الف- فارسی

1-   کتابها

^_ امامی ، سیدحسن، حقوق مدنی، چاپ سوم، جلدسوم، کتابفروشی اسلامیه، 1340.

^_ بازگیر، یدالله، قانون مجازات اسلامی در آیینه آرا دیوان عالی کشور ، 1 – قتل عمد، جرم شناسی دوم، تهران، ققنوس، 1376،

^_ پاسخ و سوالات از کمیسیون استفتائات و مشاورین حقوقی شورای عالی قضایی ، ج اول، تهران، آموزش دادگستری، 1362،

....................

.................

[1] دهخدا، علی اکبر^_ دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، جلد بیست و نهم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،1364، ص 305

[2] ابن همام، کمال الدین، شرح فتح القدیر، جلد 7، چ چهارم، لبنان، بیروت، دارالمکتب العلمیه 1998 م، ص 228

[3] ابن قدامه، عبدالله بن احد المغنی، جلد چهارم عربستان، ریاض، مکتبه الریاض، 1401 ه. ص 476

[4] کاتوزیان ناصر، حقوق مدنی، درسهایی از عقود معین، ج اول، چاپ نهم، تهران کتابخانه گنج دانش، 1385، ص 360

[5]^_عوده، عبدالقادر، التشریع جنایی، ج اول، لبنان مسلمی، لبنان، بیروت، دارالکتاب العربی، بی تا،

 ص 168 ، ^_ زید بن عبدالکریم بن علی بن زید، العفو عن العقوبه فی فقه الاسلامی، عربستان، ریاض، دارالعاصمه، 1410ه ص 43. 

[6] حجرات 9/10

[7] . الشربینی، شیخ محمد ، مغنی المحتاج، جلد دوم، لبنان، بیروت دارالفکر، بی تا، ص14و عبدانور، محمود محجوب، صلح و اثره فی انهاء الخصومه فی فقه الاسلامی، لبنان، بیروت، دار الحیل، 1987م،ص09و110.